Nhiều học sinh nước ngoài học tập tại Nhật Bản đăng ký vào các lớp ban đêm miễn phí để cải thiện khả năng tiếng Nhật và chuẩn bị cho kỳ thi tuyển sinh vào các trường.
Những năm trước, các lớp học ban đêm ở Nhật mang lại cơ hội học tập cho nhiều người dân nước này, bao gồm người chưa hoàn thành chương trình giáo dục cơ bản trong thời chiến. Giờ đây, các lớp học này lại đang đáp ứng một nhu cầu mới do số lượng học sinh nước ngoài trong các trường ở Nhật tăng lên.
Đầu năm nay, hội đồng giáo dục thành phố Kawaguchi, tỉnh Saitama, công bố kế hoạch mở một trường công lập để tổ chức các lớp học ban đêm vào thời điểm bắt đầu năm học mới (tháng 4/2019).
Ngoài việc dạy học cho những người trẻ không thể đến trường thường xuyên do điều kiện gia đình, kinh tế khó khăn hoặc bị bắt nạt, hội đồng hy vọng ngôi trường mới sẽ đáp ứng được nhu cầu ngày càng nhiều trẻ em nước ngoài đăng ký để cải thiện khả năng tiếng Nhật.
Kawaguchi Independent Night School hiện là trường hoạt động ban đêm ở thành phố Kawaguchi. Ngôi trường trung học này do các tình nguyện viên địa phương điều hành từ năm 1980.
Một nhóm khác tương tự phụ trách quản lý trường Matsudo Independent Night School ở thành phố Matsudo, tỉnh Chiba. Nhóm này đã vận động chính quyền địa phương trong nhiều năm để thành lập trường học ban đêm chính thức như một phần của hệ thống giáo dục của thành phố. Trường ban đêm ở Matsudo là ví dụ điển hình đầu tiên của hơn 300 trường học cùng loại trên khắp đất nước.
Enomoto Hirotsugu, người đàn ông khoảng 60 tuổi, là đại diện của tổ chức phi lợi nhuận địa phương, điều hành trường học ban đêm ở Matsudo, cho biết: “Khi trường mới bắt đầu hoạt động vào năm 1983, nhiều học viên tham dự là người Hàn Quốc và người mồ côi trong chiến tranh đến từ Trung Quốc. Hầu hết họ khoảng 50, 60 tuổi, nhiều người bây giờ đã mất”.
“Thế nhưng giờ đây, lớp học của chúng tôi có rất nhiều trẻ em được sinh ra và lớn lên ở nước ngoài, theo bố mẹ đến Nhật Bản. Chúng học ở các trường trong thành phố hoặc khu vực lân cận và đăng ký học thêm lớp ban đêm. Hiện tại, trường có hơn 20 học sinh đến từ hơn 10 quốc gia gồm Trung Quốc, Hàn Quốc, Việt Nam, Philippines, Nepal và Bangladesh”.
Lớp ban đêm bắt đầu từ 18h và kết thúc lúc 21h, không có thi đầu vào, không lệ phí nhập học và không phải đóng phí hàng tháng.
Matsudo cách thủ đô Tokyo khoảng 20 km. Năm ngoái, dân số chính thức của thành phố đã vượt qua con số 490.000 người do lượng người nước ngoài đến đây ngày càng tăng. Theo khảo sát của chính quyền thành phố vào cuối năm 2016, hơn 14.000 người không mang quốc tịch Nhật sinh sống ở Matsudo. Trong đó, Việt Nam là 2.039 người, đông nhất là Trung Quốc với 5.998 người.
Nhiều bạn trẻ tham dự lớp ban đêm đã nói tiếng Nhật khá tốt. Nhưng họ vẫn gặp khó khăn để hiểu chính xác lời giáo viên nói trên lớp và đôi khi không thể hiểu hết giải thích trong sách giáo khoa. Các môn như tiếng Nhật, Nghiên cứu xã hội hay Địa lý có thể là thách thức lớn với học sinh nước ngoài.
Rất nhiều người đến với lớp ban đêm để chuẩn bị cho các kỳ thi tuyển sinh trung học. Số lượng người đăng ký bắt đầu tăng từ khoảng tháng 6 hay tháng 7 hàng năm. Vào mùa thu, thường có 20-25 học sinh nước ngoài đăng ký.
Tỉnh Chiba đã đưa ra quy trình tuyển chọn đặc biệt cho học sinh nước ngoài đăng ký vào trường trung học, ưu tiên cho các em đã đến Nhật 3 năm trở lên và đang sống hoặc dự định sống trong tỉnh với cha mẹ hay người giám hộ.
Những em đáp ứng được tiêu chí này có thể đăng ký vào trường, trải qua một cuộc phỏng vấn và làm bài luận (bằng tiếng Anh hoặc tiếng Nhật). Họ được miễn các kỳ thi dành cho trẻ em Nhật Bản (gồm tiếng Nhật, Toán, tiếng Anh, Nghiên cứu Xã hội và Khoa học). Thay vào đó, trường sẽ đánh giá toàn diện thí sinh qua cuộc phỏng vấn và bài luận, kết hợp với đơn đăng ký theo hệ thống tuyển sinh nước ngoài đặc biệt.
Chính vì thế, các trường học ban đêm luôn là lựa chọn tốt nhất để học sinh nước ngoài có được những kỹ năng học tập cần thiết vượt qua các vòng kiểm tra đặc biệt này.
